7.3.12

Κρίση και καταναλωτική συνείδηση: μια ευκαιρία για πραγματική ανάπτυξη

Με αφορμή το λεγόμενο ‘’κίνημα της πατάτας’’ και την διαφαινόμενη στροφή των καταναλωτών στα τοπικά προϊόντα δημιουργείται η βάσιμη ελπίδα ότι και ο έλληνας καταναλωτής αρχίζει επιτέλους να αποκτά  καταναλωτική συνείδηση.
Μέχρι πριν λίγο καιρό φράσεις όπως δίκαιο και ηλεκτρονικό εμπόριο ήταν άγνωστες στην συντριπτική πλειοψηφία των ελλήνων πολιτών. Μετά το σπάσιμο της ‘’φούσκας’’ όλο και περισσότεροι  άνθρωποι στη χώρα μας συνειδητοποιούν ότι η υιοθέτηση ενός πιο συνειδητού, αλληλέγγυου  και ορθολογικού μοντέλου ζωής όχι μόνον τους βοηθάει να αντεπεξέλθουν καλύτερα στις καθημερινές τους ανάγκες αλλά μπορεί παράλληλα να συμβάλλει και στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
Το δίκαιο εμπόριο (fair trade) αποτελεί το βασικό εργαλείο σε όλο τον κόσμο για την διασφάλιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, των παραγωγών και των καταναλωτών. Πρόκειται για μια σειρά προδιαγραφών στην παραγωγή και στη διάθεση των προϊόντων που επιβάλλουν τον σεβασμό των δικαιωμάτων των εργαζομένων, την εξασφάλιση ενός εύλογου και  ικανοποιητικού κέρδους για τον παραγωγό και την αποφυγή αρνητικών επιπτώσεων στο φυσικό περιβάλλον. Τέλος δίκαιο εμπόριο σημαίνει ότι ένα μέρος των κερδών επιστρέφει στην τοπική κοινωνία είτε με νέες επενδύσεις  είτε με τη μορφή παροχών ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε περιοχής.
Το ηλεκτρονικό εμπόριο (e-commerce) ή καλύτερα ηλεκτρονικό επιχειρείν (e-business) αναπτύχθηκε με την εξέλιξη της χρήσης του internet και αποτέλεσε σταδιακά ένα πολύ σημαντικό εργαλείο στα χέρια των ανθρώπων που δεν έχουν τη δυνατότητα ή δεν επιθυμούν να ακολουθήσουν το παραδοσιακό μοντέλο διάθεσης των προϊόντων ή των υπηρεσιών που παρέχουν. Η χαμηλότερη τιμή εξασφαλίζεται από την αμεσότητα της προβολής και τα χαμηλά κόστη διανομής και διαφήμισης ενώ παράλληλα ο καταναλωτής δεν χρειάζεται να αφιερώσει χρόνο και χρήμα για την μετακίνηση του προκειμένου να αποκτήσει  το  προϊόν  που επιθυμεί.
Σε μια ελεύθερη και δημοκρατική χώρα  ο κάθε άνθρωπος ανάλογα με την οικονομική του κατάσταση και τις ανάγκες του πρέπει να είναι ελεύθερος να επιλέγει προϊόντα και υπηρεσίες και το κράτος οφείλει να εξασφαλίζει και να διασφαλίζει αυτή την ελευθερία.
Ως εκ τούτου τα νέα μοντέλα κατανάλωσης δεν έρχονται να εξοβελίσουν τα παραδοσιακά (τα οποία συμβάλλουν στην διατήρηση και στην αύξηση των θέσεων εργασίας μεταξύ άλλων) αλλά να δημιουργήσουν περισσότερες εναλλακτικές επιλογές στον καταναλωτή. Επιπλέον συμβάλλουν στη γενικότερη ευαισθητοποίηση των πολιτών με την ανάδειξη των στρεβλώσεων που έχουν δημιουργήσει οι ασύδοτες μορφές επιχειρηματικότητας αλλά και των αρνητικών συνεπειών που έχει κάποιες φορές η παραγωγική διαδικασία στο φυσικό και στο αστικό περιβάλλον.
Στην Ελλάδα της μεγάλης οικονομικής ύφεσης αρχίζει να παρουσιάζεται μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για επαναπροσδιορισμό του τρόπου παραγωγής, διάθεσης και κατανάλωσης των προϊόντων, δηλαδή για την δημιουργία ενός πιο βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης στηριζόμενο στην αξιοποίηση των ιδιαίτερων τοπικών προϊόντων, στην ενίσχυση των αγροτικών συνεταιρισμών και των άλλων ενώσεων πολιτών και γενικά στο ξεδίπλωμα της δημιουργικότητας των ελλήνων.  Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να δημιουργήσουν τις προϋοποθέσεις ώστε η ελληνική οικονομία να αναπτυχθεί αυτή τη φορά σε πιο στέρεες βάσεις και να ανακτηθεί πιο γρήγορα το χαμένο βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων το οποίο δεν θα στηρίζεται πλέον στον ανεξέλεγκτο δανεισμό αλλά στην υγιή επιχειρηματική δραστηριότητα και στην καινοτομία.